Không phải tủ mát nào cũng tiêu thụ điện như nhau. Việc lựa chọn đúng loại tủ mát trưng bày siêu thị ngay từ đầu đóng vai trò rất lớn trong việc tiết kiệm điện. Những yếu tố như nhãn năng lượng, công suất, thiết kế cửa, hệ thống làm lạnh,… đều ảnh hưởng đến mức điện năng tiêu thụ.
Hãy chọn tủ có dán nhãn năng lượng từ 4 sao trở lên (theo tiêu chuẩn Bộ Công Thương). Những dòng tủ này thường được thiết kế với công nghệ biến tần (inverter), dàn lạnh tiên tiến giúp giảm điện năng tới 30% so với tủ thường. Một số mẫu cao cấp còn tích hợp hệ thống điều khiển thông minh, tự động điều chỉnh công suất theo nhiệt độ môi trường.
Hiện nay có ba dòng tủ mát phổ biến:
Do đó, với mục tiêu tiết kiệm điện, nên ưu tiên các dòng tủ có cửa kính kín, sử dụng kính Low-E hoặc 2 lớp để giảm truyền nhiệt.
Chọn tủ quá lớn so với lượng hàng hóa thực tế khiến máy nén hoạt động liên tục mà không hiệu quả, làm hao phí điện năng. Ngược lại, tủ quá nhỏ lại khiến bạn phải nhồi nhét hàng hóa, làm cản trở lưu thông khí lạnh.
Lý tưởng nhất là chọn tủ mát có công suất và dung tích vừa đủ cho loại hàng hóa trưng bày, đồng thời dự trù cho 10–15% dung tích trống để tối ưu luồng khí lạnh lưu chuyển.
Tủ mát có thể đặt ở nhiều vị trí trong siêu thị hay cửa hàng, tuy nhiên mặt sàn nơi lắp đặt cần đảm bảo độ phẳng tuyệt đối. Nếu mặt sàn bị nghiêng, tủ sẽ không giữ được vị trí cố định khi vận hành. Tình trạng này không chỉ làm thực phẩm nghiêng lệch gây mất cân đối, làm giảm tính thẩm mỹ, mà còn khiến không gian trưng bày trở nên thiếu chuyên nghiệp. Ngoài ra, khi tủ bị nghiêng, block dễ va chạm vào thân tủ, gây ra tiếng ồn lớn hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của máy nén.
Nhiều người thường có thói quen kê tủ sát tường để tận dụng diện tích và tạo điểm tựa. Tuy nhiên, các dòng tủ mát hiện đại đều có thiết kế vững chắc, đủ khả năng đứng độc lập mà không cần dựa vào tường. Khoảng cách lý tưởng nên giữ là từ 10 đến 20cm để đảm bảo hiệu quả tản nhiệt. Ngoài ra, bạn cũng cần duy trì ít nhất 5cm khoảng cách hai bên hông tủ để khí nóng có không gian thoát ra dễ dàng, và kê cao đáy tủ 5–10cm để hạn chế tích tụ khí lạnh phía dưới.
Tương tự như nguyên lý hoạt động của tủ lạnh gia đình, khi đặt quá sát tường, tủ không có đủ khoảng trống để thoát nhiệt ra ngoài. Khí nóng bị phản xạ lại sẽ khiến tủ nhanh nóng, gây giảm hiệu quả làm lạnh, thậm chí có thể khiến block máy quá tải hoặc cháy hỏng nếu kéo dài.
Nếu tủ được đặt gần các thiết bị tỏa nhiệt lớn như bếp, lò nướng, máy nướng bánh… hiệu suất làm lạnh sẽ bị giảm sút nghiêm trọng. Tủ phải vận hành với công suất cao hơn để duy trì nhiệt độ, từ đó gây tốn điện và giảm tuổi thọ thiết bị. Tình trạng này còn khiến hiệu quả tiết kiệm điện ban đầu gần như bị triệt tiêu hoàn toàn.
Giải pháp tối ưu là chọn vị trí thông thoáng, tránh xa các nguồn nhiệt hoặc khu vực có ánh nắng chiếu trực tiếp. Trường hợp diện tích quá giới hạn, nên cân nhắc lắp đặt thêm máy lạnh, hoặc bổ sung rèm chắn nhiệt, phim cách nhiệt hay vách ngăn tản nhiệt để hạn chế ảnh hưởng từ môi trường nóng xung quanh.
Tủ mát trong quá trình vận hành sẽ liên tục sinh nhiệt từ dàn nóng phía sau hoặc dưới đáy. Nếu không gian phía sau bị bí khí, nhiệt lượng không thoát ra ngoài sẽ gây giảm hiệu suất, khiến máy nén làm việc vất vả hơn và tiêu tốn điện nhiều hơn. Bạn nên thiết kế khe hút khí tự nhiên hoặc lắp thêm quạt thông gió ở phía sau để đảm bảo luồng nhiệt được giải phóng đều đặn. Riêng với các mẫu tủ âm tường, cần có khe thoát nhiệt đúng tiêu chuẩn kỹ thuật để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Nguồn điện cấp cho tủ mát cần đặt ở vị trí khô ráo, không bị ẩm ướt hay có nguy cơ rò rỉ điện, chập cháy. Ngoài ra, bạn nên tránh chia sẻ ổ điện của tủ mát với các thiết bị tiêu thụ điện lớn khác. Chỉ một trục trặc nhỏ cũng có thể làm tủ ngừng hoạt động hoàn toàn.
Mỗi dòng tủ mát có thông số điện khác nhau, phổ biến sử dụng dòng 220V đến 280V. Vì vậy, cần kiểm tra kỹ thông số kỹ thuật trước khi lắp đặt. Tốt nhất, nên trang bị thêm ổn áp để ổn định dòng điện cấp cho tủ, giúp thiết bị vận hành ổn định và tiết kiệm điện hiệu quả hơn.
Mỗi loại thiết bị làm lạnh đều được thiết kế với nhiều mức nhiệt khác nhau để phục vụ mục đích bảo quản thực phẩm. Trong quá trình sử dụng, nhiệt độ lý tưởng của tủ mát trưng bày siêu thị cần được điều chỉnh linh hoạt theo lượng hàng hóa bên trong. Cụ thể, khi số lượng thực phẩm tăng lên, bạn nên giảm nhiệt độ xuống thấp hơn một chút để đảm bảo khả năng làm lạnh đồng đều. Ngược lại, khi số lượng thực phẩm ít đi, có thể nâng nhiệt độ lên đôi chút để vừa đủ bảo quản mà vẫn tiết kiệm điện hiệu quả.
Một nguyên nhân phổ biến khiến tủ mát tiêu tốn điện là do cài đặt nhiệt độ không phù hợp. Mỗi nhóm thực phẩm cần mức nhiệt bảo quản riêng biệt. Nếu đặt nhiệt độ quá thấp không chỉ lãng phí điện mà còn làm hỏng chất lượng sản phẩm. Dưới đây là mức nhiệt khuyến nghị nên áp dụng:
Nên kiểm tra hướng dẫn bảo quản in trên bao bì thực phẩm để điều chỉnh chính xác. Tránh tuyệt đối việc cài tất cả các tủ về mức nhiệt thấp nhất với suy nghĩ “làm lạnh nhanh”, vì điều này vừa không cần thiết vừa gây hao điện.
Nếu duy trì mức nhiệt quá thấp, thực phẩm rất dễ bị đông đá, mất cấu trúc và giảm giá trị sử dụng. Đồng thời, máy nén sẽ phải làm việc liên tục, gây nóng máy, nhanh hỏng và giảm tuổi thọ.
Bạn có thể phát hiện tủ đang bị cài nhiệt độ không hợp lý thông qua một số dấu hiệu:
Khi gặp hiện tượng này, hãy kiểm tra ngay nhiệt độ bằng nhiệt kế chuyên dụng đặt tại nhiều vị trí khác nhau trong tủ. Nếu có sự chênh lệch lớn, rất có thể luồng khí lạnh đang bị tắc hoặc phân bố không đều.
Ngoài ra, cần thường xuyên kiểm tra cảm biến nhiệt và bảng điều khiển để đảm bảo hoạt động chính xác. Một số dòng tủ hiện đại hiện nay còn hỗ trợ tính năng điều chỉnh nhiệt độ từ xa qua ứng dụng, rất tiện lợi để kiểm soát mức tiêu thụ điện mọi lúc mọi nơi.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp tủ mát trưng bày siêu thị vận hành ổn định, bền bỉ và tiết kiệm điện chính là bảo trì đúng cách và đúng thời điểm. Dù thiết bị có chất lượng cao đến đâu, nếu để bụi bẩn bám vào dàn nóng, ron cửa hở hoặc khí nóng không được giải phóng hiệu quả thì hiệu suất làm lạnh sẽ suy giảm đáng kể.
Không chỉ riêng tủ mát, mà hầu hết các thiết bị điện lạnh như điều hòa, tủ lạnh, tủ đông… nếu muốn hoạt động ổn định và tiết kiệm điện thì việc vệ sinh định kỳ là điều không thể bỏ qua. Trong quá trình vận hành, bụi bẩn bám vào dàn nóng sẽ làm giảm hiệu suất làm mát, tăng tiêu thụ điện năng. Vì vậy, cần vệ sinh sạch sẽ đúng cách theo hướng dẫn kỹ thuật.
Một số lưu ý quan trọng khi vệ sinh tủ mát trưng bày tại siêu thị:
Ngoài ra, dàn lạnh bên trong tủ cũng cần lau sạch bằng khăn ẩm, tránh để đọng nước hoặc đóng băng gây ảnh hưởng đến khả năng làm lạnh.
Bạn nên vệ sinh dàn nóng định kỳ mỗi 2 tuần bằng cọ mềm hoặc máy hút bụi công suất nhỏ để đảm bảo khả năng tản nhiệt ổn định. Không vệ sinh đúng cách hoặc để bụi tích tụ lâu ngày có thể khiến máy nén nóng lên nhanh chóng, dẫn đến tiêu hao điện lớn hoặc thậm chí là hư hỏng thiết bị.
Bên cạnh đó, bảo dưỡng định kỳ giúp phát hiện kịp thời các hỏng hóc tiềm ẩn mà mắt thường không nhìn thấy. Chi phí cho bảo dưỡng chỉ chiếm một phần nhỏ so với chi phí sửa chữa hoặc thay thế linh kiện. Vì thế, bạn nên thực hiện bảo trì ít nhất 1–2 lần mỗi năm, và liên hệ đơn vị bảo trì chuyên nghiệp để đảm bảo kiểm tra chính xác, an toàn khi thao tác kỹ thuật.
Ron cao su quanh cửa tủ đóng vai trò quan trọng trong việc giữ nhiệt. Nếu ron bị hở, nứt gãy hoặc mất độ đàn hồi, khí lạnh sẽ thất thoát ra ngoài liên tục, khiến tủ làm việc quá tải và tốn điện không cần thiết.
Dấu hiệu nhận biết ron cửa hỏng:
Bạn nên kiểm tra và thay mới ron cửa mỗi 6–12 tháng hoặc bất cứ khi nào thấy hiệu suất làm lạnh giảm rõ rệt.
Để đảm bảo thiết bị vận hành ổn định và tiết kiệm điện lâu dài, bạn nên tuân thủ lịch bảo trì theo khuyến nghị sau:
Tủ mát hoạt động dựa trên nguyên lý hấp thụ hơi nóng từ bên trong và giải phóng ra bên ngoài. Nếu khả năng giải nhiệt kém, hiệu suất làm lạnh sẽ giảm rõ rệt, kéo theo mức tiêu thụ điện tăng cao. Đó là lý do bạn cần thường xuyên kiểm tra bộ phận giải nhiệt, đặc biệt là dàn nóng và quạt tản nhiệt.
Hiện nay, nhiều mẫu tủ mát hiện đại đã được trang bị quạt lồng sóc, có khả năng giải nhiệt nhanh và hiệu quả hơn các dạng quạt truyền thống. Khi lựa chọn thiết bị cho siêu thị, bạn nên ưu tiên các dòng tủ sử dụng công nghệ này để đảm bảo hiệu quả hoạt động và tiết kiệm điện lâu dài.
Bên cạnh việc chọn mua và lắp đặt đúng chuẩn, quá trình sử dụng tủ mát trưng bày siêu thị cũng đóng vai trò then chốt trong việc tiết kiệm điện. Dưới đây là những lưu ý quan trọng bạn cần ghi nhớ:
Nhiều người nghĩ rằng rút điện sẽ giúp tiết kiệm điện, nhưng thực tế điều này gây hại nhiều hơn lợi. Mỗi lần cắm lại, tủ mát cần tiêu tốn lượng điện lớn để tái khởi động và làm lạnh lại toàn bộ. Việc này không chỉ tiêu hao nhiều điện mà còn ảnh hưởng đến độ bền của máy nén và chất lượng bảo quản thực phẩm.
Việc mở cửa tủ thường xuyên làm thất thoát hơi lạnh, buộc máy nén phải hoạt động mạnh hơn để bù nhiệt. Để hạn chế tình trạng này:
Thực phẩm mới nấu chín nếu cho vào tủ ngay sẽ làm tăng nhiệt độ đột ngột bên trong, khiến hệ thống làm lạnh bị quá tải. Điều này dễ làm hư tủ, hao điện và giảm tuổi thọ thiết bị. Hãy để thức ăn nguội và bọc kín trước khi bảo quản.
Tủ chứa quá nhiều sẽ cản trở luồng khí lạnh lưu thông, còn quá trống lại khiến khả năng duy trì nhiệt độ không ổn định. Mức lý tưởng là sắp xếp hàng hóa chiếm khoảng 75% dung tích tủ, phân bổ đều giữa các ngăn.
Tủ mát là thiết bị điện lạnh chuyên dụng, có cấu tạo kỹ thuật phức tạp. Nếu có trục trặc, tuyệt đối không tự tháo rời hay sửa chữa. Hãy liên hệ ngay trung tâm bảo hành hoặc kỹ thuật viên có chuyên môn để xử lý an toàn.
Rất nhiều chủ cửa hàng cố gắng tận dụng tủ mát nhỏ cho nhu cầu lớn, dẫn đến việc nhồi nhét quá mức. Việc này không chỉ khiến khí lạnh không phân bổ đều mà còn kéo dài thời gian làm mát, gây tốn điện và giảm tuổi thọ thiết bị.
Việc sử dụng sai cách tủ mát trưng bày siêu thị có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng:
Vì vậy, hãy sử dụng tủ đúng cách như một phần chiến lược vận hành thông minh – tiết kiệm chi phí, nâng cao độ bền thiết bị và bảo vệ an toàn cho người sử dụng.
Việc tiết kiệm điện khi dùng tủ mát trưng bày siêu thị không hề phức tạp nếu bạn biết áp dụng đúng các nguyên tắc từ lựa chọn, lắp đặt đến sử dụng và bảo trì. Mỗi thao tác nhỏ như điều chỉnh nhiệt độ, đặt đúng vị trí hay vệ sinh định kỳ đều góp phần quan trọng vào hiệu quả điện năng và tuổi thọ thiết bị. Hãy biến tiết kiệm điện trở thành thói quen vận hành thông minh trong kinh doanh bán lẻ.