Từ thuở sơ khai, con người đã luôn phải đối mặt với những rắc rối do độ ẩm. Nấm mốc, hư hỏng thực phẩm, đồ dùng, nơi ở không đạt chất lượng,... là những ví dụ điển hình nhất. Tác động của độ ẩm cũng thể hiện trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, và chưa bao giờ ngừng lại trong suốt lịch sử phát triển của nhân loại.
Con người thời cổ đại đã tìm nhiều cách để kiểm soát độ ẩm, bảo vệ tài sản và nâng cao chất lượng cuộc sống. Từ việc sử dụng than, tro, vôi sống để hút ẩm cho đến xây dựng nhà cửa với thiết kế thông gió tự nhiên, tổ tiên chúng ta không ngừng sáng tạo để thích nghi với điều kiện môi trường.
Ngày nay, với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, con người đã phát minh ra nhiều phương pháp hút ẩm hiện đại, giúp cải thiện đáng kể chất lượng không gian sống và làm việc. Hành trình chống lại ẩm mốc là một câu chuyện dài xuyên suốt lịch sử phát triển của nhân loại. Hãy cùng SK Sumikura lật lại từng bước phát triển của chúng ta trong nỗ lực chinh phục độ ẩm nhé.
Con người chưa bao giờ coi nấm mốc và độ ẩm cao là điều bình thường và chấp nhận chúng. Từ xưa, chúng ta đã sáng tạo nhiều cách để tránh nó. Gần gũi nhất là trong kiến trúc. Nhà ở dù trong thời đại nào cũng có cơ chế đối phó với độ ẩm, tuy là theo những cách hoàn toàn khác nhau.
Các tòa nhà truyền thống xây tường bằng đất, đá, gạch hoặc gỗ, liên kết nhau bằng vữa vôi hoặc vữa đất. Vật liệu sử dụng ở mỗi khu vực sẽ khác nhau, nhưng đều có độ thấm hơi cao. Điều này có nghĩa là hơi ẩm từ mặt đất bố lên sẽ thấm lên tường và bay hơi ra ngoài. Những bức tường này cũng hấp thụ và giải phóng độ ẩm từ không khí, giúp duy trì độ ẩm tương đối ổn định. Nước mưa có thể ngấm vào tường nhưng sẽ bay hơi khi có nắng.
Các công trình hiện đại thường được xây dựng để chống thấm hoàn toàn. Ở Anh, hầu hết các ngôi nhà được xây dựng trong vòng 100 năm qua đều có tường gạch rỗng hoặc tường xi măng trên lớp màng chống thấm (DPM – Damp Proof Membrane). Lớp DPM ngăn hơi ẩm từ nền đất thấm lên tường, trong khi khoan rỗng trong tường giúp ngăn nước mưa thấm vào bên trong. Các công trình hiện đại cũng sử dụng vữa xi măng và thạch cao (gypsum plaster) có khả năng chống thấm nước.
Nhà ở hiện đại chống thấm tốt hơn. Nhưng đồng thời, chúng cũng giữ lại độ ẩm do con người tạo ra bên trong (mọi hoạt động tắm rửa, nấu ăn, phơi quần áo và thậm chí cả hít thở đều góp phần tạo ra hơi ẩm). Các tầng hầm càng có khả năng thông gió kém và tích ẩm nhiều hơn, nên ẩm mốc là rất khó tránh. Chính vì thế mà hệ thống thông gió, hút ẩm càng quan trọng.
Dù là công trình truyền thống hay hiện đại, thông gió tốt đều vô cùng cần thiết để duy trì môi trường sống lành mạnh và thoải mái. Phương pháp phổ biến nhất là thông gió chéo, tức là có cửa sổ ở hai bên đối diện của tòa nhà để tạo ra sự chênh lệch áp suất, giúp không khí lưu thông dễ dàng. Đây cũng là giải pháp hữu hiệu để hạn chế các vấn đề ẩm mốc trong nhà ở. Bằng chứng là vào thế kỷ 19 ở Anh, những người lao động nghèo ở thành phố thường sống trong những ngôi nhà "back-to-back" (nhà lưng liền lưng). Kiểu kiến trúc này không có thông gió chéo, dẫn đến điều kiện sống kém vệ sinh. Khi chính quyền địa phương loại bỏ các công trình kém tiêu chuẩn này cùng với bảo trì tốt các công trình truyền thống, vấn đề điều tiết độ ẩm được cải thiện và mang lại cảm giác thoải mái.
Hình thức hút ẩm sớm nhất được ghi nhận của con người là sử dụng xô. Về cơ bản, người ta sẽ đặt một chiếc xô rỗng trong căn phòng ẩm ướt. Hơi ẩm trong không khí sẽ dần dần ngưng tụ trên thành và chảy vào trong lòng chiếc xô. Kỹ thuật đơn giản này đã được sử dụng trong nhiều năm trước khi các phương pháp tiên tiến hơn được phát triển.
Năm 1902, bằng sáng chế chiếc máy hút ẩm cơ học đầu tiên đã được nộp. Thiết bị này do Willis Carrier phát minh - cũng là người được cho là đã phát minh ra máy điều hòa không khí hiện đại. Chiếc máy hút ẩm này hoạt động bằng cách cho không khí đi qua cuộn dây lạnh, làm cho hơi ẩm trong không khí ngưng tụ và tích tụ bên trong thiết bị.
Bạn có thể thấy, nguyên lý này vẫn được ứng dụng trong các loại máy hút ẩm ngưng tụ mà chúng ta đang sử dụng ngày nay. Có điều ở giai đoạn đầu, máy hút ẩm rất cồng kềnh, ồn ào và đòi hỏi chi phí rất lớn.
Đến khoảng giữa thế kỷ 20, máy hút ẩm trở nên phổ biến hơn. Lý do là vì mọi người đã nhận thức rõ hơn về các rủi ro sức khỏe liên quan đến độ ẩm quá mức, đặc biệt là ở những khu vực thường có nấm mốc. Nhờ đó, công nghệ hút ẩm cũng được cải tiến để gia tăng hiệu quả, thu gọn thiết kế và giảm giá thành.
Vào những năm 1950, máy hút ẩm di động được tung ra thị trường. Chúng nhỏ gọn và giá cả phải chăng hơn nên có thể tiếp cận rộng rãi công chúng. Máy hút ẩm di động nhanh chóng trở nên phổ biến và đến những năm 1960, chúng được sử dụng phổ biến trong gia đình và doanh nghiệp.
Cũng trong giai đoạn này, công nghệ hút ẩm hấp thụ cũng ra đời và có nhiều cải tiến. Máy hút ẩm bánh roto được Bryant phát minh tại Mỹ vào năm 1950. Năm 1956 nhà phát minh nổi tiếng người Thụy Điển Carl Munters đã sáng chế ra thiết kế bánh rotor hút ẩm kiểu tổ ong sử dụng vật liệu liti clorua. Năm 1961, vật liệu hút ẩm là silicagen được ứng dụng.
Ngày nay, máy hút ẩm được cải tiến hơn bao giờ hết. Nhiều thiết bị hiện đại có thể loại bỏ một lượng lớn độ ẩm trong không khí trong một khoảng thời gian ngắn. Quan trọng là chúng ngày càng nhỏ gọn, êm ái và tiết kiệm.
Cả hai cơ chế hút ẩm là ngưng tụ và hấp thụ đều được ứng dụng song song trong hiện tại. Với máy hút ẩm ngưng tụ, công suất hút ẩm ngày càng mạnh mẽ khiến chúng trở nên lý tưởng cho những khu vực có độ ẩm cao. Một số kiểu máy còn được trang bị lọc không khí và các tính năng khác để nâng cao hiệu quả sử dụng. Thiết kế có tính linh hoạt cao cùng khả năng giảm tiêu thụ điện, làm cho chúng trở nên thân thiện hơn với môi trường và điều kiện vận hành.
Về phía máy hút ẩm hấp thụ, đến trước năm 2008, thành phần của bánh roto đã được phát triển đến thế hệ thứ tư với cấu trúc rây phân tử + silica gel. Áp dụng công nghệ hấp phụ rắn tiên tiến đã được cấp bằng sáng chế, nó có thể hoạt động liên tục và ổn định với điều hòa không khí tải cao, đặc biệt là trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm thấp, đạt được điểm sương không khí cực thấp ở mức -70 độ.
Với nhiều tính năng ưu việt vượt trội, máy hút ẩm với roto chiếm ưu thế trong môi trường nhiệt độ và độ ẩm thấp. Còn trong sinh hoạt thông thường, máy hút ẩm ngưng tụ được yêu thích hơn.
Bên cạnh hai cơ chế hút ẩm chính là ngưng tụ và hấp thụ, các nhà khoa học vẫn đang không ngừng tìm tòi, nghiên cứu các phương pháp khác.
Máy hút ẩm nhiệt điện sử dụng máy bơm nhiệt Peltier để làm lạnh một bề mặt và ngưng tụ hơi nước từ không khí. Chúng có thiết kế đơn giản và hoạt động yên tĩnh hơn so với máy hút ẩm ngưng tụ sử dụng máy nén. Tuy nhiên, hiệu suất kém hơn nên chỉ phù hợp với các thiết bị nhỏ như máy hút ẩm mini, máy hút ẩm cầm tay...
Màng chọn lọc chỉ cho hơi nước đi qua, ngăn chặn các khí khác. Chúng sử dụng chênh lệch áp suất hoặc dòng khí khô để loại bỏ hơi nước mà không cần nén hơi.
Màng ion có thể di chuyển độ ẩm vào hoặc ra khỏi không gian kín bằng phản ứng hóa học thay vì ngưng tụ. Hệ thống này sử dụng điện cực và màng dẫn proton để tách nước thành proton và oxy, sau đó tái hợp thành hơi nước ở phía còn lại.
Màng điện phân polymer rắn (SPE) là một trong những công nghệ đầu tiên cho phương pháp này. Máy hút ẩm SPE thường được sử dụng để bảo vệ thiết bị điện tử nhạy cảm, thiết bị y tế, mẫu vật trong bảo tàng hoặc thiết bị khoa học khỏi môi trường ẩm ướt. Chúng có khả năng khử ẩm thấp nhưng không cần bảo trì, tiêu thụ ít điện năng và hoạt động êm.
Cho đến nay, các công nghệ mới vẫn đang được nghiên cứu để nâng cao hiệu quả kiểm soát độ ẩm. Xu hướng mới hiện nay là ứng dụng các công nghệ thông minh như cảm biến, tự động hóa, kết nối IoT, tối ưu hiệu suất năng lượng. Là người dùng, bạn nên lựa chọn những mẫu máy mới nhất để nhận được hiệu quả sử dụng và lợi ích tối ưu.
1900 545 537
102 - Bảo Hành
104 - Marketing
107 - Kinh Doanh - Dự Án
